بدون تردید مجریان در برگزاری نمایشگاه هر ساله زحمات بسیاری را متحمل می‌شوند، اما باید پذیرفت حتی در رعایت و پوشش حداقل‌های اجرای یک نمایشگاه بین‌المللی نیز نتوانسته‌اند حرفی برای گفتن داشته باشند!
برگزاری و حضور در نمایشگاه و رویدادهای تجاری از این دست را می‌توان به عنوان یکی از موثرترین روش‌ها برای پوشش و پاسخگویی به دامنه وسیع نیازهای حوزه بازاریابی و جایگاه‌سازی بنگاه‌های اقتصادی ارزیابی کرد.
ایجاد و توسعه روابط تجاری با مشتریان بالقوه و بالفعل، امکان جذب شرکای تجاری، امکان جذب موثرتر و بهینه‌تر پرسنل و نیروی کار ماهر و با‌انگیزه، جایگاه‌سازی و برندسازی شرکت و محصولات و خدمات، یافتن تامین‌کنندگان با شرایط رقابتی و ویژگی‌های جدید، آشنایی با توانایی‌ها و جایگاه رقبا، آشنایی با تکنولوژی و فناوری‌های روزآمد دنیا و ده‌ها مزیت دیگر ... ، تمام این ویژگی‌ها را شما می‌توانید در یک بسته جامع جستجو کنید،...نمایشگاه.
انجام مطالعات مستمر و پیوسته و ارایه راهکار و اجرای هدفمند می‌تواند جایگاه رویدادهای تجاری اینچنین را تا حد یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار در رشد تولید ناخالص ملی ارتقا دهد.
نمایشگاه‌ها می‌توانند فرصت خوبی جهت ارزیابی بازار و بررسی سطح کشش تقاضا برای ارایه یک محصول و یا خدمت جدید باشد. همچنین با ارزیابی بازخورد بازدیدکنندگان می‌توان حضور در نمایشگاه را به عنوان یکی از ابزارهای مطالعه بازار در نظر گرفت.
نمایشگاه برای شرکت‌های دارای سابقه و برند می‌تواند به عنوان عامل قدرت‌نمایی و حفظ جایگاه در نظر گرفته شود، حال آنکه شرکت‌های تازه تاسیس نیز می‌توانند نمایشگاه را به عنوان فرصتی برای ارزیابی میزان کارایی استراتژی‌های بازاریابی خود و سطح ضریب نفوذ در بازار، ارزیابی نمایند.
موارد و مباحث مطرح شده تا این مرحله بیشتر معطوف به حوزه اقتصاد خرد بوده، و به تبعات مثبت حضور در نمایشگاه برای بنگاه‌های اقتصادی به صورت مختصر اشاره گردید.
با اندک مطالعه و بررسی کمی و کیفی نمایشگاه‌ها در حوزه‌های مختلف پزشکی، صنعتی، خودرو، چاپ و بسته‌بندی، ماشین‌آلات، مواد غذایی، کتاب و فرهنگ، نرم‌افزار و سخت‌افزار و تکنولوژی‌های نوین در کشورهای همسایه ایران نظیر امارات و ترکیه، به راحتی می‌توان آثار مثبت و عمیق و موثر برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای را در حوزه اقتصاد کلان کشورهای مذکور مشاهده کرد.
برنامه‌ریزی مناسب و چیدمان جهت‌دار عناوین نمایشگاه‌ها وانطباق آن بر الگوی رشد اقتصادی و برنامه‌های توسعه اقتصادی هر کشور می‌تواند متضمن دستیابی به اهداف اقتصادی کلان باشد.
از حوزه اقتصاد خرد وکلان و تاثیرات مثبت انکارناپذیر آن در حوزه اقتصاد که بگذریم، می‌توان از منظر اجتماعی و افزایش باور ملی نیز، برگزاری نمایشگاه‌ها را مورد مطالعه قرار داد.
رویدادهای تجاری عموما محل مناسبی جهت تبادل دانش و فناوری روز می‌باشد. آگاهی از آخرین دستاوردهای جهانی، ارایه محصولات و فناوری‌های بومی، ایجاد و افزایش انگیزه در کارآفرینان و بهره‌مندی از همایش‌ها و سمینارهای حاشیه‌ای نمایشگاهی در جهت ارتقا آگاهی و انتقال دانش می‌تواند علاوه بر آثار مثبت اقتصادی موجب رشد باور ملی و ارتقا جایگاه تولیدات ملی گردد.
در کنار موارد مذکور یعنی تبیین جایگاه نمایشگاه‌ها به عنوان ابزار مارکتینگ و بازاریابی مناسب، عامل موثر بر حوزه اقتصاد خرد و کلان برای شرکت‌کنندگان و اقتصاد ملی و همچنین رویکرد اجتماعی و ارتقا باور ملی در برگزاری نمایشگاه می‌توان به دستاورد دیگری نیز اشاره داشت.
صنعت برگزاری نمایشگاه‌ها امروزه به عنوان یک مهارت در ارتباط نزدیک با حوزه گرافیک و تبلیغات، روانشناسی، جامعه‌شناسی و روابط عمومی در حد ملی و بین‌المللی، پتانسیل بالایی برای درآمدزایی و اشتغالزایی دارد.
آنچه بیان شد بیش از هر چیز نمایانگر تخصصی بودن حوزه برگزاری و اجرای نمایشگاه است. حوزه‌ای که به شدت نیازمند مطالعات جامع و فراگیر، برنامه‌ریزی صحیح و هوشمندانه، اشراف به مسائل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی و آشنایی با اصول و مهارت‌های روابط عمومی و اطلاع‌رسانی می‌باشد.
صدها نفر ساعت مطالعه صحیح و هدفمند و بهره‌مندی از کارگروه و مشاورین زبده و مجرب شرط لازم در برگزرای هر نمایشگاه می‌باشد، تامین منابع، بستر مناسب و زیرساخت‌های شهری نیز شرط کافی در برگزاری یک نمایشگاه موفق، تاثیرگزار و پرثمر است.
حال که به توان و حوزه تاثیر رویدادهای تجاری مانند نمایشگاه‌ها اشاره گردید، به حوزه پراهمیت و اثرگذار و موتور شتاب‌دهنده صادرات غیرنفتی یعنی صنعت عظیم چاپ و بسته‌بندی و اهمیت نمایشگاه در توسعه کمی و کیفی و ضریب تاثیر این صنعت بر ساختار اقتصادی کشور می‌پردازیم.
نمایشگاه چاپ و بسته‌بندی تهران( البته چنانکه از نام آن برمی‌آید "بین‌المللی" است یعنی " نمایشگاه بین‌المللی چاپ و بسته‌بندی و ماشین‌آلات وابسته تهران ").
با رعایت انصاف باید به این نکته اشاره داشت که برگزاری نمایشگاه حتی با مختصات سنوات گذشته نمایشگاه چاپ و بسته‌بندی تهران کاری بسیار دشوار، پیچیده و پر زحمت است. بدون تردید مجریان در برگزاری نمایشگاه هر ساله زحمات بسیاری را متحمل می‌شوند، اما باید پذیرفت حتی در رعایت و پوشش حداقل‌های اجرای یک نمایشگاه بین‌المللی نیز نتوانسته‌اند حرفی برای گفتن داشته باشند.
مبحث قیاس با نمایشگاه‌های تخصصی حوزه چاپ و بسته‌بندی در ترکیه، امارات، چین، تایلند و یا در حد اعلای آن دروپا نیست که فاصله بسیار زیاد و معنی‌داری با نمایشگاه‌های مذکور به لحاظ کیفیت اجرا و در بیشتر موارد مذکور در کمیت بازدیدکننده تخصصی و دستاوردهای ملموس و اجرایی داریم. بحث اجرای استاندارد و حداقلی نمایشگاه با رعایت اصول اولیه آن است.
از سهم تحریم‌ها و مناسبات بین‌المللی سال‌های اخیر که بگذریم، باید پذیرفت که این نمایشگاه از حیث تاریخ، مدت زمان، نحوه اجرا، میزان هزینه برای شرکت‌کنندگان، نحوه بازاریابی و جذب مخاطب، تبلیغات، جذب حامی ویژه، حمل و نقل، رویدادها و کنفرانس‌های موازی و حاشیه‌ای، تاثیرگذاری منطقه‌ای و بین‌المللی، مخاطب شناسی و حتی در پدیده‌هایی بسیار ابتدایی و واجب همچون وب سایت، کاتالوگ و بروشور و راهنمای مناسب در پایین‌ترین سطح ممکن می‌باشد. جایگاه مطلوب و منطبق با آنچه پیشتر و در بخش ابتدایی یادداشت آورده شد که هیچ ...
شاید بتوان از نمایشگاه Drupa به عنوان یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین رویدادهای حوزه چاپ و بسته‌بندی و ماشین‌آلات وابسته در دنیا نام برد. نمایشگاهی که تا کنون هر 4 سال یک بار به ارایه آخرین دستاوردها در حوزه پیش از چاپ، چاپ و پس از چاپ و بسته‌بندی و نیز کاربرد تکنولوژی‌های روز در حوزه‌های مرتبط می‌پردازد. به دلیل رشد شتابان فناوری در حوزه چاپ و بسته‌بندی و تاثیرات بنیادی تکنولوژی در ایجاد تحول و تعریف و باز تعریف حوزه‌های نوین در حیطه چاپ و بسته‌بندی، مجریان نمایشگاه Drupa تصمیم به برگزاری نمایشگاه در بازده زمانی سه ساله گرفته‌اند. پس از 2016 نمایشگاه‌های آتی در 2019، 2022 و 2025 برگزار خواهد شد که از هم‌اکنون استراتژی‌های کلان دوره‌های آتی تدوین شده است.
صرفا با عنایت به همین موضوع اخیر و بدون توجه به تاثیرات بالقوه نمایشگاه و ملزومات اجرای موفق آن که پیشتر آورده شد، این سوالات مطرح می‌گردد که:
- نمایشگاه چاپ و بسته‌بندی تهران چه اهداف از پیش تعیی نشده‌ای را دنبال می‌کند؟
- در صورت وجود اهداف ! مطالعات میدانی، ملی و منطقه‌ای آنچه بوده و توسط کدام گروه متخصص انجام شده است؟
- نمایشگاه سال 1394 چه تفاوتی با دوره پیششین خواهد داشت و یا باید داشته باشد ؟
- افق نمایشگاه 1395 و 1396 چیست و تا چه حد اهداف آن با اهداف و برنامه‌ریزی نمایشگاه 1394 هم‌سو می‌باشد؟
- چرایی کاهش یکساله بازده زمانی برگزاری نمایشگاه Drupa و تاثیرات بالقوه و بالفعل آن بر نمایشگاه تهران چیست ؟
- نمایشگاه‌های کشورهای همسایه خصوصا ترکیه و امارات به لحاظ زمان، نحوه اجرا و دامنه مخاطب چه مختصاتی دارند؟
- میزان موفقیت نمایشگاه در جذب مخاطب تخصصی( بدون در نظر گرفتن نمایشگاه‌های موازی در زمان اجرا) از چه طریق اندازه‌گیری می‌شود و به چه میزان است؟
- در صورت وجود نمایشگاه موازی در پایتخت و داشتن قدرت انتخاب برای مشارکت‌کنندگان مزیت رقابتی و قابل ذکر نمایشگاه فعلی چیست ؟
- ماموریت و چشم‌انداز نمایشگاه بین‌المللی چاپ و بسته‌بندی تهران چیست ؟
نگارنده به عنوان یکی از مشارکت‌کنندگان و غرفه‌گزاران نمایشگاه که تقریبا 10 دوره در نمایشگاه تهران حضور داشته است، یکی از دلایل استقبال نسبی و قبول مشارکت شرکت‌کنندگان را انحصار ایجاد شده و بی رقیبی نمایشگاه حاضر می‌داند. این رویداد تجاری به عنوان تنها رویداد ملی با رویکرد تخصصی در حوزه چاپ و بسته‌بندی در پایتخت بوده و همواره توانسته علی‌رغم ضعف‌های فراوان اجرایی و حتی هزینه‌زا برای شرکت‌کنندگان، در سایه بی‌رقیبی و انحصار به حیات خود ادامه دهد.
خوشبختانه در نمایشگاه بیست و دوم (1394) صرف نظر از بازده زمانی غیرمعقول آن و مشکلات زیرساختی که متوجه مجریان نمی‌باشد، شاهد تحولی محسوس در حوزه اجرا بودیم. به لطف تکنولوژی و شبکه‌های اجتماعی و بهره‌مندی صحیح مجریان از این ابزار در این دوره ارتباط سریع و موثر مجریان با مشارکت‌کنندگان را شاهد بودیم. حضور دور بار ماشین‌آلات چاپ پس از طی دوره تحریم‌ها، پوشش خبری نسبتا مناسب، سرکشی مرتب و مستمر مسوولین در طی روزهای نمایشگاه جهت رفع مشکلات احتمالی مشارکت‌کنندگان، تغییر وب سایت نمایشگاه، همایش‌ها و کارگاه‌های آموزشی، رشد کمی مشارکت شرکت‌های خارجی و... همه و همه می‌تواند نویدبخش تغییرات و تحولات اساسی‌تر در دوره‌های بعدی و یا به بیانی دیگر در حوزه چاپ و بسته‌بندی و ماشین‌آلات وابسته در ایران باشد.
تار و پود افزایش موثر و ارزش‌آفرین صادرات غیرنفتی بدون تردید تنیده با صنعت چاپ و بسته‌بندی می‌باشد، پر واضح است که برای حرکت به سوی تحقق رشد اقتصادی ناشی از صادرات غیرنفتی و ایجاد اشتغال نیازمند توسعه صنعت چاپ و بسته‌بندی و نشر میباشیم و باید باور داشت که در کنار تلاش برای رشد آگاهی و دانش و توسعه آن در میان فعالین این حوزه و بهره‌مندی از فناوری‌های نوین، باید نگاه متفاوتی به جایگاه، توان بالقوه و ویژگی‌های کلیدی نمایشگاه چاپ و بسته‌بندی تهران داشت.
امید است با اجماع کلی و تلاش برای هم‌افزایی و دوری از کشمکش‌های درون صنفی و بی ثمر شاهد برگزاری نمایشگاهی هدفمند، برنامه‌ریزی شده و پربار و از همه مهم‌تر در شان نام و جایگاه کشور عزیزمان ایران باشیم.